'De cursus MO heeft mijn perspectief op de wereld volledig veranderd.'
Onlangs nam ik deel aan een Stadsklap, een ontmoeting waarbij cursisten Maatschappelijke Oriëntatie (MO) met hun nieuwe buren in gesprek gaan. Daar maakte ik kennis met Jane Johnson. Jane is nieuw in de stad sinds augustus 2020. Ze kwam naar Antwerpen vanuit het zuiden van India, en dat ging niet zonder een grote cultuurshock. “Ik was zo gefrustreerd en depressief, ik wou gewoon terug weg.”
“Ik wist niet hoe mijn buurman eruitzag”
In de maanden nadat Jane zich in Antwerpen settelde, werden de coronamaatregelen sterk aangescherpt. Winkels, cafés en restaurants sloten de deuren, er kwam een avondklok en sociale contacten werden ingeperkt. Dit maakte de aanpassing nog zwaarder en eenzamer. “Wanneer ik mijn buurman tegenkwam op de gang, droeg die een mondmasker. Ik wist niet eens hoe hij eruitzag.”
Jane raakte maar moeilijk gewend aan de omgeving, de gewoontes en de mensen. Via Atlas schreef ze zich in voor een cursus over leven in België. “De inburgeringscursus was mijn redding. Het gaf me de kans om contacten te leggen en zelfs vrienden te maken. Het hielp me om de cultuur beter te begrijpen. Als de cursus er niet was geweest, had ik er nog altijd niks van begrepen.”
“Kleine dingen die een groot verschil maken”
De cursus gaat over zoveel meer dan alleen de regeltjes in België, vertelt Jane. “Je leert er kleine dingen die een groot verschil maken. Mijn zoon gooide soms kleine stukjes plasticfolie mee in de vuilnisbak met groente-, fruit- en tuinafval. Vroeger zou ik mijn hand daar nooit hebben ingestoken om er een stukje plastic uit te halen. Nu doe ik dat wel, met dank aan de inburgeringscursus. We leren over leven in België, maar ook over de mensheid als geheel.”
Waar Jane moeilijker aan kon wennen, was de vroegtijdige sluiting van de winkels, een onderwerp dat ook aan bod kwam tijdens de Stadsklap. “In India zijn de meeste winkels open tot middernacht of later. Hier gaat alles potdicht om 18:00. In India is het ’s avonds zo levendig en gezellig buiten. Hier verandert het eerder in een spookstad. In het begin vond ik dat eng, maar intussen kijk ik er niet meer van op.”
“Durf zelf initiatief te nemen”
Aan het einde van de Stadsklap gaf leerkracht Baiju Pullen nog een wijze raad. “Beperk je niet tot je kleine kring. Iedereen verwacht dat de ander als eerste ‘hallo’ zal zeggen. Blijf niet wachten en durf zelf initiatief te nemen. Door contacten te leggen, maken we samen van Antwerpen een mooie plek.” Jane probeert dit advies ter harte te nemen en connectie te maken met haar mede-Antwerpenaren.
Toch is mensen aanspreken niet vanzelfsprekend voor een introvert als Jane. “Ik hou niet zo van de stadsdrukte, dus ik sluit me er graag van af. Het liefst ga ik met mijn familie naar het park, tussen de bomen, waar we snacks eten en wandelen. Ik heb mijn vriendenkring en daar ben ik op mijn gemak bij, maar bij iemand die ik niet ken voel ik me nerveus. Ik probeer mezelf wel te pushen om met andere mensen te praten.”
“Mensen negeren mij gewoon”
“Voor ik naar Antwerpen verhuisde, had ik alleen maar het Waalse deel van België bezocht. De mensen daar zijn heel vriendelijk”, vertelt ze. “Als je op een bankje zit of aan de bushalte staat, begroeten mensen je enthousiast. In Vlaanderen is dat niet zo. Als ik ‘hallo’ zeg, negeren de meeste mensen mij gewoon. Ik vond dat zo onbeleefd dat ik dacht: als zij niet spreken, spreek ik ook niet. Nu besef ik dat dit geen goede mentaliteit is.”
“Ik wil niet naar mensen kijken met een vijandige blik. Dat is niet goed voor mij én voor de andere Antwerpenaren. In plaats van gewoon te zwijgen, doe ik nu extra moeite. Als iemand niet antwoordt op mijn ‘hallo’, dan vraag ik: ‘Hoe was uw dag?’ In de supermarkt zeg ik: ‘Een fijne dag nog!’ Meestal lijken mensen daar oprecht blij mee.”
“Ik ben compleet veranderd als persoon”
De cursus MO heeft een diepe indruk gemaakt op Jane. “Ik ben compleet veranderd als persoon. Ik weet niet hoe ik het moet uitleggen. Het heeft mijn perspectief op de wereld volledig veranderd. Ik vind dat de cursus voor iedereen verplicht moet zijn. Je begrijpt de samenleving beter, leert hoe alles precies werkt en krijgt inzicht in de mensen om je heen.”
Het succes van de cursus is grotendeels te danken aan de leerkracht . “Ik was zo gefrustreerd en depressief, ik wou gewoon terug weg. Na de cursus was dit anders. Dat komt zeker door Baiju en de manier waarop hij alle onduidelijkheden geduldig ophelderde. Hij toonde empathie en bekeek alles altijd vanuit het standpunt van de ander. Nu ik erover praat, besef ik pas hoe erg ik de lessen eigenlijk mis.”
Joyce Aerts