"Toen ik aankwam in België, vroegen ze mijn leeftijd om de asielprocedure te starten. Ik zei dat ik 17 jaar oud was maar ze twijfelden of ik de waarheid sprak. Ze deden enkele onderzoeken en aan de hand van die resultaten schatten ze mijn leeftijd. Mijn resultaat was dat ik tussen 20 en 23 jaar oud ben. Daarom besloten ze dat ik 21 jaar oud ben. 

In België ben ik volledig gefocust op mijn studies. Toen ze me vertelden dat ik zogezegd geen 17 jaar oud was maar 21 jaar, verloor ik eigenlijk 4 jaar van mijn studietijd. Als ze me een document hadden gegeven waarop stond dat ik een niet-begeleide minderjarige vluchteling was, dan kon ik mijn familie naar België halen. Dat gaat nu niet meer."

De Taliban voeren al jarenlang een guerillaoorlog in Afghanistan. Op welke manier heeft dit jouw leven beïnvloed? 
"Ik ben geboren en opgegroeid in Afghanistan, maar kreeg te maken met verschillende problemen toen de Taliban mijn stad omsingelden. Ze hebben mensen vermoord voor mijn ogen. Ik mocht niet meer kiezen wat ik studeerde. Ik studeerde Engels maar als ik niet zou stoppen, dreigden de Taliban mijn familie te vermoorden. Ik zag geen toekomst meer en besloot Afghanistan te ontvluchten. Mijn vader gaf me hetzelfde advies. Anders zou ik nooit vertrokken zijn. 

Tot op vandaag weet ik niets over mijn familie. Ik weet niet of ze nog leven of niet. De Taliban dreigden mijn familie en mij te vermoorden als ik niet terug naar Afghanistan kwam. Daar voel ik mij erg schuldig over. Mijn broertje is ongeveer 6 jaar oud, mijn moeder heeft kanker en mijn vader mag door mij niet werken. Ik heb veel schrik voor de situatie van mijn familie, maar ik toon mijn angst nooit aan andere mensen."

Hoe ging de vlucht van Afghanistan naar België?
"Naar België komen was niet gemakkelijk. Ik vluchtte helemaal alleen van Afghanistan via Iran en Turkije naar Europa. Wanneer je van Afghanistan naar Europa gaat, komen er verschillende hindernissen op je pad. De kans is groot dat je Europa niet haalt en onderweg sterft. Soms moest ik 100 of 200 kilometer door de bergen wandelen in wisselende weersomstandigheden. Ik had vaak enkele dagen niets om te eten of te drinken en ik had ook geen geld om iets te kopen. Op sommige momenten was ik zo verzwakt dat ik niet vooruit kon.

Het grensgebied tussen Afghanistan en Iran is een gevaarlijk gebied om te doorkruisen omdat je door Helmand moet. Dat is een provincie in Afghanistan die momenteel een strijd voert met Iran. Ik moest 3 dagen lang stappen door Helmand en daarna staken ze mij in een auto. Normaal gezien is één auto voor 5 of 6 personen, maar de mensensmokkelaars staken ongeveer 18 personen in één auto. Ze reden heel snel en wanneer ze over stenen reden en mensen uit de auto vielen, reden ze gewoon door. 

De gruwel die ik nooit zal vergeten is toen ik in de bergen wandelde op de grens tussen Iran en Turkije. Ik was daar tijdens het sneeuwseizoen dus er lag veel sneeuw. Ik zette mijn voet op een steen, of dat was toch wat ik dacht. Maar toen ik goed keek, zag ik dat mijn voet op het hoofd van een lijk stond. Die persoon is waarschijnlijk gestorven door de extreme koude en niemand heeft hem kunnen helpen."

Uiteindelijk ben je aangekomen in het opvangcentrum in België. Was dat een grote aanpassing voor jou? 
"Onderweg van Afghanistan naar België heb ik verschillende opvangcentra gezien, maar dit opvangcentrum is echt veel beter dan alle andere centra. In Brussel bijvoorbeeld zaten we met 4 personen op één kamer. Daar had ik geen privacy en was ik nooit op mijn gemak. Hier heb ik mijn eigen kamer en is alles proper. Er zijn ook mensen die controleren of iedereen de regels van het opvangcentrum naleeft.

In het opvangcentrum wonen meerdere mensen uit Afghanistan, al het is moeilijk om te communiceren met hen omdat er in Afghanistan verschillende talen gesproken worden. Mijn moedertaal is Pashtu, maar ik spreek ook Dari, Urdu, Turks en Engels. Het is wel fijn om mensen uit mijn eigen land in mijn buurt te hebben. Ze begrijpen de situatie in Afghanistan en dat zorgt voor begrip en een speciale band met elkaar.

Voor mij was het niet moeilijk om me aan te passen aan de Belgische cultuur omdat ik al wel wat wist over de verschillende culturen in de wereld. Wanneer je aankomt in een nieuw land is het belangrijk dat je rekening houdt met de cultuur van dat land. Ik leef nu in België dus kijk ik hoe mensen zich hier gedragen. In Afghanistan en Iran dragen bijna alle vrouwen een hijab, maar in Turkijke bijvoorbeeld zijn mensen vrij. Daar vind je zowel moslims als christenen. Dat is nieuw voor veel mensen uit Afghanistan en het vraagt even tijd om je aan te passen."

Jouw asielprocedure in België loopt nog. Hoe zie jij jouw toekomst? 
"Natuurlijk mis ik Afghanistan. Wanneer je ergens geboren bent, kan je die plaats niet missen. Als ik ’s avonds in mijn bed lig, pieker ik over mijn land en mijn familie. Ik hoop binnen 10 of 20 jaar mijn familie wel te kunnen bezoeken in Afghanistan. Op dit moment is de Afghaanse overheid in overleg met de Taliban voor vrede.

Hoe mijn toekomst er verder uitziet, hangt af van mijn papieren. Als ik écht mag dromen, dan wil ik een diploma behalen, geld verdienen, een huis kopen en een eigen zaak opstarten. Het grootste probleem is dat je niet weet wanneer je je papieren zal krijgen. Van andere mensen hoor ik dat de asielprocedure in België wel vlot verloopt. Tijdens het wachten heb ik heel wat dingen die ik kan doen. Zo startte ik in april met mijn lessen Nederlands en ondertussen werk ik ook bij Katoennatie.

Of ik geconfronteerd wordt met racisme? Racisme is overal aanwezig maar ik heb er niet zo veel last van. Ik voel me goed in Antwerpen. Zelfs in Afghanistan is er racisme tussen verschillende talengroepen. Ik probeer vooral te praten met mensen die racistisch zijn om hun ideeën te begrijpen en duidelijk te maken dat het niet goed is om racisme in je hart te dragen."

Heb je nog een boodschap voor andere Antwerpenaren?  
"Wat ik nog wil zeggen is dat het zo moeilijk is voor vluchtelingen om je eigen land te verlaten en ergens anders een nieuw leven op te bouwen. Je ondervindt verschillende hindernissen en je moet erdoor. Vluchtelingen zijn niet enkel vluchtelingen. Ze kunnen de situatie in hun land niet veranderen. Die mensen zijn ook maar mensen en hebben ook ambities en willen ook een toekomst en een gezin opbouwen. De enige keuze die ze hebben is hun land verlaten.

Je kan een boek niet beoordelen op basis van de kaft. Wanneer je mensen respecteert, dan krijg je respect terug. Ook mensen hier moeten andere culturen proberen te begrijpen en ermee leren leven. We kunnen het alleen samen doen."

Jeeke Detavernier

Jeeke schreef dit artikel tijdens haar stage bij Atlas.