Overslaan en naar de inhoud gaan

logo

Gioia

15 juni 2021 | Deel

Gioia: "In Italië ben ik ‘de’ Belg en hier ben ik ‘de’ Italiaan."

Gioia is in België geboren en is kind van Italiaanse ouders. Haar vader kwam samen met zijn vrouw en oudste dochter naar Antwerpen omdat hij zijn passie als goudsmid en juwelier verder wilde exploreren. Oorspronkelijk ging hij 1 jaar in de diamantwijk werken om ervaring op te doen, maar ondertussen zijn we 33 jaar verder en is er niet echt nog sprake van een verhuis terug naar Napels.

Voel jij je meer Belg dan Italiaan of eerder andersom?

“Hokjesdenken is eigenlijk niets voor mij, maar ik snap wel dat mensen het doen. Het geeft een gevoel van veiligheid. Ik voel me meer Antwerps dan Belgisch. Ik ben zot van Antwerpen. Ze zeggen dat Antwerpenaren arrogant zijn en ik snap waarom. Het is hier gewoon prachtig. Ik ben hier geboren en getogen. Ik ben ofwel Italiaan èn Antwerpenaar ofwel geen van beiden. Als ik naar Italië ga dan ben ik voor mijn familie ‘de’ Belg en als ik hier ben dan ben ik ‘de’ Italiaan. Wie ben ik dan eigenlijk? De Italianen zijn warmer en socialer op straat dan een Antwerpenaar. Maar langs de andere kant merk ik, door de diversiteit in Antwerpen, dat mensen elkaars cultuur en manier van doen beginnen te kennen en over te nemen. In mijn koffiebar 'Bar Norm' zie ik nog de kleine verschillen. Een typische Belg gaat aan de deur staan en vragen of die binnen mag komen. En Italiaan zou al lang binnen gestapt zijn. Ik voel mij een goeie mengeling. Diep vanbinnen heb ik toch meer commentaar op typische Belgische dingen, maar dat komt omdat ik hier woon, denk ik.

Ik heb ook pas sinds enkele jaren de dubbele nationaliteit en dus de Belgische nationaliteit. Vroeger ging dat niet en wilde ik mijn Italiaanse identiteit niet afstaan. Ik vind mijn roots heel belangrijk. Ik ga mijn kinderen later ook zeker Italiaans leren want dat is een deel van wie ik ben. Ik heb er vaak discussies over, ook met vrienden. Ze zeggen dan dat ik eigenlijk Belgisch ben, maar ik ben Italiaans. Mijn ouders zijn Italiaans en ik voel mij ook Italiaans. Dat is iets dat ik vanbinnen voel.

Maar ik zou toch niet in Italië willen wonen. Er zijn veel zaken in de maatschappij die daar niet werken. Het zou voor mij een drempel zijn om naar daar te verhuizen omdat mijn ouders vaak zeggen dat ze voor veel dingen niet terecht kunnen in Italië. Mocht ik nu écht de job van mijn leven tegenkomen, zou ik het wel een kans geven.

Er zijn ook wel gelijkenissen tussen Italië en België. Er is een cohesie in Italië, maar tegelijk heb je ook een culturele splitsing tussen de delen boven en onder Rome. Zoals in België met Vlaanderen en Wallonië. Ze hebben veel commentaar op elkaar. Er zijn zoveel verschillen op vlak van taal, gezegdes, maar ook vibes. Dat herken ik hier ook. In Italië vind je veel folklore terug en dat is bijvoorbeeld ook heel regiogebonden. Elke regio heeft een eigen klederdracht en eigen typische personages die afgebeeld worden. In Napels, waar ik vandaan kom, heb je Pulcinella. Dat is een man met een zwart masker, een lange neus aan het masker en witte kleren. Ik vind dat echt leuk, het lijkt een beetje op een harlekijn.”

Hoe belangrijk is tweetaligheid voor jou?

“Het voelt heel normaal om met mijn zus Italiaans te spreken. Dat is de taal die we thuis ook spreken. Maar sommige mensen vinden dat raar omdat we allebei ook Nederlands spreken. Ik snap niet goed waarom mensen dat zo raar vinden. Zij hebben misschien ook woordjes binnen hun gezin die anderen niet gebruiken en begrijpen. Daar geeft dan niemand commentaar op. Maar zolang je elkaar begrijpt is dat toch goed? Thuis spreken wij altijd Italiaans, dus ja, ik zou in de toekomst mijn kinderen zeker Italiaans leren.

Mijn tweetaligheid is echt een privilege voor mij. Ik ken iemand waarvan de ouders Arabisch spreken, maar die hun kinderen die taal nooit hebben meegegeven. Ik vind dat echt heel jammer. Je houdt dan een deel van de identiteit weg uit het gezin, omdat andere mensen neerbuigend kunnen doen over ‘niet Nederlands spreken’. Die kinderen kunnen niet met hun grootouders praten. Dat is gewoon te absurd voor woorden. 

We hebben ook te maken gehad met discriminatie door taal. Toen mijn ouders naar hier verhuisden, wilden ze vooral Frans spreken omdat dat gemakkelijker voor hen was dan Nederlands. Er zijn meer gelijkenissen tussen Italiaans en Frans. Bovendien heeft mijn papa dyslexie en een taal leren is voor hem echt niet gemakkelijk. Zij botsten vaak op onbegrip omdat ze Frans spraken en kregen dan de opmerking: "Het is hier België dus spreek Nederlands." Maar dat slaat nergens op want België is Nederlands, Frans en zelfs Duits.

Eline Roels en Jeeke Detavernier schreven dit artikel tijdens hun stage.

Deze reeks is geschreven voor Dag van de Culturele Diversiteit, op 21 mei. Antwerpen telt meer dan 170 verschillende nationaliteiten, en dus nog meer culturen en gewoontes. Wat betekent cultuur voor je identiteit? En hoe kan je verschillende culturen combineren met elkaar?