‘In het begin maakte ik de fout van teveel te willen doen.’

Babbel en wandel

Tijdens de zomer sluiten de scholen en zijn er geen lessen Nederlands voor nieuwkomers. Daarom organiseert Atlas 'de Zomer van Atlas'. We matchen buddy's en stellen groepsactiviteiten als taaloefenkans voor. En daar hebben we heel wat Nederlandstalige vrijwilligers voor nodig. Vrijwilliger Peter begeleidt al enkele jaren een groep tijdens de zomer. 

Peter: ‘35 jaar geleden bestonden er nog geen professionele structuren om Nederlandse les te geven aan migranten. Toen deed ik dat al als vrijwilliger. Sinds ik op pensioen ben, heb ik dat weer opgepakt. Ik doe vrijwilligerswerk bij Ligo waar ik leerkrachten ondersteun. Regelmatig neem ik deel aan een Stadsklap van Atlas, waar we uitwisselen met nieuwkomers die lessen maatschappelijke oriëntatie volgen. En ik begeleid al enkele jaren een groep tijdens de Zomer van Atlas.' 

Als vrijwilliger kies je zelf rond welke activiteit je de taaloefenkans wil opbouwen. Peter koos voor de 'babbel en wandel'. Vrijwilligers krijgen een cursus 'klare taal' en collega's bij Atlas volgen hen mee op.  

Peter: ‘Elke vrijwilliger krijgt de ruimte om zelf een aanpak te kiezen. Bij Atlas word ik goed begeleid. Aan het begin van de zomer komen de vrijwilligers samen met medewerkers van Atlas om verschillende methodieken en ideeën te bespreken. 

Er is zoveel dat nieuwe Antwerpenaren moeten te weten komen. De Nederlandse lessen zijn veel meer geworden dan enkel Nederlands leren. De leerkrachten en cursisten werken keihard. De mensen die mee met mij gaan wandelen zijn vaak weinig of niet naar school kunnen gaan. Sommigen kunnen hun eigen taal niet schrijven, en nu leren ze hier een nieuwe taal met een totaal ander alfabet en regels. Dat is echt een grote opdracht. Oefening is de beste leerschool. Daarom zijn taaloefenkansen als deze erg belangrijk.’

Enkele tips om als vrijwilliger groepen te begeleiden

Wil jij graag vrijwilligerswerk doen met anderstaligen en oefenen op Nederlands? Peter geeft enkele tips:

Peter: ‘Kies een focus. Je kan niet op alles tegelijk werken, dat is verwarrend. In het begin maakte ik ook de fout van teveel te willen doen. Maar het is beter om het simpel te houden, zowel voor jezelf als voor de groep. Zo krijgen de cursisten een houvast. Ik gebruik ook altijd gebaren om mijn woorden duidelijker te maken. Gebruik altijd dezelfde gebaren, wees consistent.

Ik neem ook afbeeldingen mee van onderwerpen waarover we kunnen praten. Dat geeft meteen wat visuele ondersteuning. Ik heb afbeeldingen mee van bijvoorbeeld appels, thee en water. We bouwen samen zinnen met die elementen. Op die manier geef ik de cursisten iets concreet mee dat ze meteen kunnen gebruiken.'

Het is belangrijk om je goed voor te bereiden als begeleider. Bedenk verschillende onderwerpen waar je over kan praten, of hoe je een oefening kan aanbieden. En alles wat daarna komt.

Peter: 'Ik ben een stadsgids en soms kriebelt het om allerlei interessante feitjes te vertellen op de wandeling. Maar de cursisten doen hier niet aan mee om een historische wandeling over Antwerpen te krijgen. Het gaat om de taal. Als je een ‘kook en babbel’ organiseert, geef je geen kookcursus. Dan gebruik je koken als hefboom om woordenschat aan te bieden rond koken of om het gesprek te stimuleren rond dat onderwerp. Het is vooral belangrijk om hen te laten spreken, om hen aan het woord te krijgen. Je moet als vrijwilliger niet alles volpraten. Dat kan soms een uitdaging zijn omdat je mensen ook wil helpen met woorden te zoeken.'

Verbreed je kennis over cultuur en taal

Als vrijwilliger bij Atlas kom je in aanraking met andere culturen en talen. Je leert meer over de leefwereld van nieuwkomers, wat de lessen integratie juist inhouden en hoe het is om Nederlands te leren.

Peter: ‘Ik heb als vrijwilliger al zoveel geleerd over ander talen en culturen. In het Arabisch bestaat het werkwoord ‘zijn’ bijv. niet. Dus dat is voor Arabischtalige mensen best wel een grote klik om te maken, want in het Nederlands gebruiken we dat constant. In het Turks staat de ik-vorm soms achter het werkwoord. Ook dat hoor je dan terugkomen in het Nederlands. Dat is wel interessant om te weten, en geeft ook meer begrip. Onze taal is best wel een lastige taal met veel uitzonderingen. Ik heb ook meer geleerd over het Nederlands zelf door dit vrijwilligerswerk te doen.

Het geeft veel voldoening om mensen te kunnen helpen en handvaten te kunnen geven. En het verruimt je blik. Als je een beginnend vrijwilliger bent en je voelt je onzeker om aan de slag te gaan met zo'n taalgroep, raad ik aan dat je eens meedoet met een Stadsklap. Daar hoef je niets voor voor te bereiden, dat vraagt maar 1 dagdeel tijd. Dan krijg je al meer voeling en ervaring hoe om te gaan met mensen met een een NT2-profiel. Je hoort interessante zaken van deelnemers en je krijgt ruimte om ook een paar dingen te vertellen aan hen. Het is een wederzijds, een open en respectvol gesprek. Heel leerrijk. Het is altijd anders, altijd boeiend. Ik blijf zeker zowel stadsklappen volgen als taalgroepen begeleiden in de zomer. Ik doe het heel graag, en ik kan het alleen maar aanraden aan anderen om het ook te doen.’