We spreken af in een koffiebar bij het Theaterplein. Over enkele weken zal Jing hier staan met een eetkraampje bij het wereldbuffet van Atlas op het Plein. Jing: ‘Wat ik echt leuk vind aan koken, is nadenken over het concept. Voor welke mensen kook ik, wat voor een event is het, … ? Voor Atlas op het Plein moet ik ook nog even bekijken hoe ik het ga doen: in China eet je de meeste gerechten vers uit de kookpot, als het nog heel warm is. Op het feest zal ik dus creatief uit de hoek mogen komen. Maar dat vind ik juist boeiend.’

In eten vind je altijd iets gemeenschappelijks 

Eten werkt verbindend. Elke cultuur kent haar eigen versie van platbrood of een pannenkoek, of een gerecht met eieren en tomaten. Samen aan tafel zitten, koken voor andere mensen of iemands culinaire tradities leren kennen is een fijne manier om mensen te ontmoeten, om kennis te maken met elkaars cultuur. 
 
Jing: ‘Soms dacht ik: “Kook ik nu alleen Chinees eten hier omdat ik Chinese ben? En niet omdat ik er talent voor heb, maar omdat ik in China geboren ben?” Nu weet ik dat dat zo niet hoeft te zijn. Ik ben als Chinese geboren en dat is op zich al een groot deel van wie ik ben. Ik kan het persoonlijk maken en andere mensen laten ontdekken waarom dit eten zo speciaal is voor mij. Het is een deel van mijn DNA.’ 
 
‘Het gaat er voor mij ook niet om dat ik mensen aanleer hoe ze bijvoorbeeld de perfecte Chinese dumplings moeten maken. Het gaat erom dat mensen iets ontdekken dat ze kunnen meenemen en verwerken in hun eigen gerechten. In eten vinden we altijd iets gemeenschappelijks, iets dat we allemaal begrijpen. In de Aziatische keuken maken we veel noedels. Spaghetti kennen mensen hier heel goed. Dat lijkt al op elkaar. Dan maak ik er bijvoorbeeld een speciale saus bij uit de Chinese keuken en zo kunnen mensen iets nieuws ontdekken zonder dat ze heel hun beeld over eten moeten omgooien. Ik zoek graag naar dat ‘specialleke’: iets herkenbaars en toch nieuw. Iets gemeenschappelijks en toch anders. Een zaadje van ontdekking planten.’ 

Vooroordelen in een diverse stad 

Jing: ‘Antwerpen is best wel een diverse stad, vergeleken met andere Europese steden. Hier heb je niet enkel een paar rijke expats, maar diversiteit van over heel de wereld met verschillende verhalen en achtergronden. Natuurlijk is dat soms moeilijk, en toch vind ik dat het wel werkt. De diversiteit ís hier: het zijn je buren en de mensen van je buurtsupermarkt. Iedereen heeft vooroordelen, dat kan je niet tegenhouden. Ik heb dat ook. Maar het is wel goed om regelmatig stil te staan bij een automatische gedachte: “Waarom denk ik daar eigenlijk zo over?” 
 
Vooroordelen tegengaan is niet zo gemakkelijk. In een diverse stad zoals Antwerpen, kom je soms mensen tegen die zich anders gedragen dan je gewend bent, of een traditie vieren die je niet kent.  
 
Jing: ‘Ik praat soms nogal luid en dat merk ik ook bij andere Chinese mensen. We komen dan ook uit een land waar veel mensen zijn en we vaak luid moeten spreken om elkaar te begrijpen. Dat is een gewoonte geworden en dan vergeet je soms dat het hier niet nodig is om te roepen. Misschien ergeren mensen zich daar dan wel aan. Het is vooral belangrijk dat je mensen leert kennen achter de statistieken. Dat je een groep mensen die van hetzelfde land komen ook niet als 1 persoon ziet. Pas als je iemand kent, kan je je er ook een voorstelling bij maken en je vooroordelen bijstellen. Belgen sturen bijvoorbeeld over het algemeen niet meteen een antwoord terug op een berichtje. Eerst dacht ik, waarom antwoorden ze mij niet? Maar nu weet ik dat het niet aan mij ligt. Veel mensen doen dat hier. En dat is ook helemaal oké. Nu doe ik dat zelf ook niet meer altijd.’ 
 
‘Ik heb ook een voordeel: als ik iets niet begrijp vind ik dat ook niet zo erg. Ik kan dingen makkelijk loslaten. Er is een verschil tussen wat je niet kan begrijpen en niet wíl begrijpen. Sommige zaken zijn feiten: die moet je onderzoeken. Maar sommige dingen zijn emoties, persoonlijkheid, cultuur… En dat hoef ik niet allemaal te begrijpen. We kunnen ook vrienden zijn en elkaar gewoon accepteren.’ 
 
Je identiteit behouden is een belangrijk deel van integratie. Je kan je eigen cultuur, tradities en taal behouden, terwijl je de cultuur, tradities en taal van je nieuw land opneemt. Zo wordt het een én-én verhaal.

Jing: ‘Ik merk een verschil tussen de nieuwe generatie nieuwkomers en de oude. Nu is er meer ruimte, ook in het hoofd van mensen, om jezelf te zijn en te blijven. Je kan je eigen cultuur meenemen, mensen rond je zijn daarin geïnteresseerd. De oude generatie verstopte zichzelf en paste zich helemaal aan. Dat zie je ook in de typische ‘Chinese restaurants’ in Europa. Wat ze daar serveren is geen echte Chinese keuken, eerder een soort verwesterde tussenversie. De oude generatie wou niemand voor het hoofd stoten of uitdagen. De mensen wilden gewoon overleven en iets verdienen. Dus maakten ze een versie die voor Europeanen niet te speciaal was, ver van wat ze gewend waren. Maar net exotisch genoeg. Veel van hen leven ook een beetje geïsoleerd in hun eigen gemeenschap. Omdat er vroeger de gedachte heerste: je kan niet té Chinees zijn, dat word niet geaccepteerd. En je begeeft je beter niet te veel op plekken waar veel witte mensen leven. Dat is voor de nieuwe generatie wel anders.’ 

De lucht voelt nu als mijn thuis 

Jing woont ondertussen bijna 3 jaar in Antwerpen, samen met haar Nederlandse man. Binnenkort verhuizen ze naar Gent. Hoe voelt Jing zich hier ondertussen, in België?  
 
Jing: ‘Gisteren wandelde ik buiten rond in de stad. En ik keek op naar de lucht. Toen ik hier net was en naar de lucht keek, voelde ik me zo nieuw en was alles onbekend. De lucht was anders. Nu ken ik de skyline, de wolken, de regen, de zon, de dikte en vochtigheid van de lucht. Ik vraag me af of ik me nu nog vertrouwd zou voelen met de lucht in China. Als ik denk: “Ik ga naar huis”, denk ik dan aan België of China? Ik voel ook dat ik een ander persoon ben geworden, een nieuwe versie van mezelf. Dat ik niet zomaar alles eruit wil gooien, dat ik ook even pauzeer voor ik iets zeg. Net zoals een Belg (lacht). Het is niet zo dat ik mijn eigen persoonlijkheid en identiteit opoffer om hier aanvaard te worden, het is een natuurlijk proces om te veranderen in je leven. En hier leven, zorgt automatisch voor andere veranderingen. Ik voel me fijn hier, ik begin wortels te krijgen in België.’ 
 
‘Nu ik naar Gent ga verhuizen, kan ik weer iets nieuws ontdekken. Ik kom sowieso nog veel naar Antwerpen, voor mijn werk en vrienden. En dan zie ik Antwerpen weer in een ander licht. Ik hou ervan om dingen te vergelijken, de gelijkenissen en de verschillen op te zoeken. Het verschil in accent, dat zal waarschijnlijk nog het moeilijkste zijn! De verhuis van China naar hier heeft me ook al zoveel bijgebracht. Ik zie het telkens als een kans: iets ontdekken aan mezelf en in het leven dat ik nog niet kende.’ 

Wil jij proeven van de heerlijke Chinese gerechten van Jing?