Karolina: ‘Toen ik naar hier kwam ben ik mijn taal verloren.’

Dit is nu mijn thuis

Karolina: ‘Het was nooit het plan om hier te blijven. Ik kon me niet voorstellen om in een ander land te wonen. Nadat ik in Polen aan de universiteit een zware periode achter de rug had, kwam ik naar België voor een soort van vakantie, een ‘break’. Een vakantie werd een paar maanden en nu zijn we 10 jaar verder. De mentaliteit in Polen is anders dan hier, ik zou daar nu mijn weg niet meer kunnen vinden. Ik zal voor altijd tussen de 2 landen leven: ik heb de Belgische nationaliteit, maar ik voel me geen Belg. Ik voel me ook geen Pool. Maar hier, met mijn gezin: dit is nu mijn thuis. 

In het begin heb ik even als poetsvrouw gewerkt. Daar heb je amper taalkennis voor nodig. Het cliché van de Poolse poetsvrouw en bouwvakker komt ook van de 'Oostblokmentaliteit': elke vrouw kan poetsen en elke man kan metselen. Je moet er gewoon aan beginnen en je kan het. Maar om uit dat cliché te raken was moeilijk. Na 2 jaar had ik wat meer vertrouwen in mijn Nederlands en heb ik op een zeker moment 60 cv’s rondgestuurd. Ik kreeg 1 uitnodiging voor een gesprek en in dat gesprek werd ik alsnog in de richting van poetsvrouw gestuurd. De interimbureaus waar ik mee in contact kwam stuurden me ook enkel vacatures van poetsbureaus. Dat was erg ontmoedigend. De voorbije 5 jaar heb ik gewerkt in de culturele sector, dat is zo fijn. Dat leunt aan bij mijn studies en mijn drang naar creativiteit. Ik werk ook als zelfstandig fotografe. 

Mijn andere zintuig nam het over

Karolina: ‘Ik heb een theorie. Vroeger was ik bedreven in taal. Ik kon me goed uitdrukken en schrijven. Ik heb theater gestudeerd en was verbaal heel sterk. Met naar hier te komen ben ik mijn taal verloren en moest ik een nieuwe taal leren. Dat blijft een gevecht, zelfs na 10 jaar. Dat is zoals iemand die een ongeluk heeft gehad en een zintuig verliest. De andere zintuigen nemen het dan over. Sinds ik mijn taal kwijt ben is mijn visuele kant veel beter ontwikkeld. Nu ik me niet kan uitdrukken in woorden heb ik iets anders gevonden. Per ongeluk, maar ik ben er wel blij mee. Als fotograaf kan ik observeren, me verstoppen achter de camera. Taal doet er dan ook even niet toe. 

Er zijn dagen dat ik nog huil om de taal

Ik ken zoveel woorden in het Pools en hier heb ik naar mijn gevoel maar 10% van die woordenschat. Sommige mensen behandelen je alsof je dom bent omdat je je niet kan uitdrukken zoals je wilt. De gedachten beginnen in mijn hoofd en stoppen bij mijn mond. Toen ik echt nog gebroken Nederlands sprak, namen instanties die bedoeld waren om me vooruit te helpen, me ook niet altijd serieus of ze stuurden me zelfs weg.  Als ik iemand meenam die als moedertaal Nederlands sprak, was het een heel ander gesprek. Ik ben naar hier gekomen, dus het was aan mij om de taal te leren, daar sta ik helemaal achter. Maar tijdens het leerproces merkte ik een enorm gebrek aan geduld of begrip. Ook nu zijn er nog steeds mensen die me niet laten uitspreken. Dat was het allermoeilijke van verhuizen naar een ander land. Ik heb nog steeds dagen dat ik zit te huilen over die taal. Weet je wat ook raar is? Als je als volwassene een nieuwe taal leert, word je in een soort van kinderrol geduwd. Tijdens de taalles zaten er veel verschillende mensen in de groep, waaronder een professor uit Spanje. Een super intelligent persoon, academisch geschoold. In de les zongen we het liedje ‘Hoofd, schouders, knieën, teen’. Met mijn achtergrond in theater vind ik het niet moeilijk om onnozel te doen. Maar voor die man was dat een complete verschrikking. Hij wou daar zo snel mogelijk weg. We maken zo snel die associatie met een kind, als je iemand voor je hebt die de taal nog moet leren.’ 

Atlas op het plein

Karolina: 'Atlas op het plein is een fantastisch event om te fotograferen. Het is zo fijn om zoveel culturen bij elkaar te zien en ook mét elkaar. Om de interactie tussen de mensen te zien op een heel positieve manier. Daar heerst zo'n warme sfeer. Ik kijk ernaar uit om achter de camera te gaan staan en te kijken naar het feest.'